Wednesday, December 22, 2010

გიზო კენჭაძე, ბარი უაითი და კვერცხები

ალბათ, თქვენთვის ბევრჯერ უკითხავთ, თუ რა მუსიკას უსმენთ, თქვენც რა თქმა უნდა დაინტერესებულხართ სხვისი გემოვნებით. ბევრს ეს კითხვა უაზროდ მოჩვენებია („მცდის! ჩემზე მაგარ ტიპობას დაამტკიცებს, თუ მისი საყვარელი მომღერალი ან ჯგუფი არ დავასახელე!“ ორმხრივი კომპლექსები და სნობიზმი მოკლედ), შესაბამისად პასუხიც იდიოტურად მიგიჩნევიათ ხოლმე, მაგალითად ასეთი: „რაც მსიამოვნებს იმას!“. ვერ შეედავები, იურა შატუნოვის ან ჯვარი აქაურობას და კობზონის სიმღერებიც რომ სიამოვნებდეს. გემოვნება, ხომ ინდივიდუალურია.

თუმცა, ბევრისთვის ასეთი ინტერესი გულწრფელია და კითხვაზე პასუხიც მნიშვნელოვანი შემდგომი ურთიერთობისათვის, რადგან თვლიან, რომ საყვარელი ფილმით, ლიტერატურით, მუსიკით ადამიანის მსოფლმხედვეობაზე და შინაგან სამყაროზე შესაძლებელია გარკველი წარმოდგენის შექმნა. მეც ასე ვფიქრობ და ზოგჯერ კითხვაც გამჩენია: სოფია როტარუსა ან რიკი მარტინის სიმღერებს რა ასმენინებს? რამე ბიოგრაფიული გარემოებები, ინფორმაციული დეფიციტია ამის ბრალი, განათლება, გემოვნება თუ ბავშვობის ტრამვები? და ჩემი კომპეტენტურობის ფარგლებში პასუხებიც გამიცია, ჩემი თაობის კაცის – გიზო კენჭაძის ამბავის წყალობით, რომელშიც ყველა პერსონაჟი გამოგონილია, ნებისმიერი მსგავსება რეალურ პიროვნებასთან კიდევ არაა შემთხვევითი.

გიზო კენჭაზე პირველად მუსიკას დედის იავნანას წყალობით ეზიარა. დაახლოებით იმ ასაკში, როცა დათვის ბეწვზე თვეებისას შიშველს წამოაწვენდნენ „მარკ რივკინის“ სათვალეებით და ისე იღებდნენ ვაჟკაცის შავ–თეთრ ფოტოებს. ამიტომ, მას არც იავნანას ქალბატონ ნანულისეული ჰიპ–ჰოპ ვერსია ახსოვს და არც მისი შესრულების ხარისხი.

სამაგიეროდ გიზოს მეხსიერებამ მისი ერთ–ერთი დაბადების დღის მოგონება შემოინახა. 5 წლის გახდა და კენჭაძეებმაც 2 ოთახიან „ხრუშჩოვკაში“ დიდებული სუფრა გაშალეს. მისი დღეგრძელობა ყანწით რომ დააპირა, მამამ ბატონმა ედიშერმა უხმო იუბილარსაც, რომელიც გვერდით ოჯახში თანატოლებთან ერთად მაგრად ერთობოდა. მოუსვენარი, ცელქი და ცოცხალი ბავშვი იყო მუხლებზე „ზელიონკებით“, მაგრამ მამის ნებას წინ ვერ აღუდგა და მისივე მოთხოვნით აჩვენა სუფრის წევრებს კუტუ.

აი, რა ვაჟკაცი მეზრდებაო, დასჭექა ბატონმა ედიშერმა და მისი სადღეგრძელოც ბოლო წვეთამდე დაილია, „შენ გენაცვალე კვერცხებში!“–ს შეძახილებით. დედამაც სცადა თავის გამოჩენა, ონავრის მუსიკალური მონაცემებით დაიკვეხნა, “ჩოლკა” გაუსწორა და სკამზე შემომდგარს „ისევ ის ბიჭი ვარ, ხუჭუჭა, პატარა“ ამღერა.


კენჭაძეებში ქეიფს არაფერი ჯობდა და ამიტომაც ამ ლხინს არც ერთი მეტად პოპულარული, შემდგარი მომღერალი მამაკაცი გამოაკლდა. აი ისეთი, წითელი „ბეზრუკავკებით“ სამშობლოზე რომ მღეროდა ხოლმე ვახტანგ გორგასლის ძეგლის ფონზე. საკუთარ სტუდია „ჯეჯილში“ მიიწვია სასწავლებლად და გიზოც ეუფლებოდა ჩხიკვების, მგლების, არწივების, ტურებისა და ჯუჯების იმ დროისთვის პოპულარულ სიმღერებს ჟანრიდან Zoo Lounge. მერე ომები დაიწყო და ფაუნის რეპერტუარის არც დრო ქონდა ვინმეს და არც ნერვები. გიზოს მუსიკალური გეზიც შეიცვალა: შემდეგი წლები შავლეგის შავ ჩოხას სისხლში ახამებდა, ციდან დავითის გადმოხედვას, მე–9 ბლოკის ჩართვასა და სიგუას ნამცხვრებს ელოდა გაზქურასთან მუშტმოღერებული. წვალებას უქმად არ ჩაუვლია და წარმატებამაც არ დააყოვნა. მუსიკალურ კონკურსზე: „საქართველოვ, შენ ვინ მოგცა შვილი დასაკარგავი?!“ ლაურეატიც გახდა. საზოგადოებრივმა ფონდმა „ჯაჭვის პერანგმა“ კი პრიზად ნაბადი და ხანჯალი გადასცა, რატომღაც ფარის გარეშე, როგორც სამშობლოს ნორჩ პატრიოტს.

მალე ის „წითელ ბეზრუკავკიანი“ მაესტრო გარდაიცვალა და გიზოსაც გზა აერია. მეორე კურსზე იყო, როცა საეჭვო წარსულის თანაკურსელებისაგან ვინმე ბარი უაითის არსებობა გაიგო ერთ–ერთის წითელ „ნოლ დევიატში“ ჯდომისას. კასეტა შეიძინა და მამამისის საკომისიოში ნაყიდ „შარფის“ მაგნიტოფონზე უსმენდა ხოლმე, ქალბატონი ნანულის მანიკურითაც აწებებდა ხოლმე გაწყვეტილ უაიტს. ალტერნატივაც შესთავაზა კურსელმა დიტომ ჰენდრიქსის, დორსისა და პინკ ფლოიდის სახით, მაგრამ გიზოს წითელბეზრუკავკიანისგან ახსოვდა, რომ ეს ხალხი სატანისტები და ბნელეთის მოციქულები იყვნენ. ამიტომ როკენროლზე უარი თქვა სრულიად საქართველოსთან ერთად, სექსის და ძალადობის პროპაგანდა ედიშერ კენჭაძის ვაჟს როგორ ეკადრებოდა. თანაც დიტოს სახელი ქონდა გატეხილი ინსტიტუტში, „ერთხელ ამერიკაში“–ს ბანდიტურ ესთეტიკას ფორმანის „თმები“ ერჩივნა, გრძელ თმებს და დახეულ ჯინსებს ატარებდა, რის გამოც ყოველ კვირა უბრახუნებდნენ ბარი უაითის ბიჭები ნოლ დევიატიდან, საყურესაც გაიეკეთებს მალეო. ასე გადაურჩა გიზო როკენროლის ფათერაკს, დაჩმორებას და ბარი უაითის სენსიტიური მუსიკის ფონზე, ნოლ დევიატით გაუდგა ევროკავშირისკენ მიმავალ გზას სამშობლოსთან ერთად.

ახლა კი თხოვნა მაქვს, არ დაიზაროთ და წლების მანძილზე უალტერნატივო საქართველოს საუნდტრეკი, ბარი უათის Let The Music Play ჩართოთ, თუ გეზარებათ, მაშინ უბრალოდ ამ არტისტის ხავერდოვანი „სექსი–კრეიზი“ ხმა გაიხსენოთ (რომლის მიბაძვასაც წარუმატებლად ცდილობდა მაჩო გიზო) და მის ფონზე განაგრძოთ კითხვა (აქაა, რომ არ იწვალოთ).

ამას წინათ გიზო ფეისბუქზე „ყველაზე გამოსულების და უსვეცკესების“ ჯგუფში ტუჩებდაბუთქული, ბავშვურად ჯიუტი მაგდა თალაკვაძის ფოტოს გადააწყდა. (მაგდა სამოდელო სახლის „Кремлевским Карликам Не Дадим“–ის მოდელია და ჟურნალისტობას აპირებს) ამ სევდიან პროფილს გიზომ ოდნავ გაუპარსარავი საკუთარი ფოტოც შეაგება, დაუნდობლად იდუმალი გამოხედვით. დღეს გიზო და მაგდა დადიან, დადიან შარდენის სირცხვილის დერეფანშიც, ძალიან ბევრს დადიან, თუმცა სიარულით დაღლილნი ერთად მაინც არ წვანან.

დასაწოლად ამ დაწესებულების (შარდენის) უნარ–ჩვევების ურთულესი ტესტები აქვთ ჩასაბარებელი, რომელიც ასე გამოყურება: ჩაცმადახურვის სტილი (რომელიმე უცხოური „ტაკოი“ ბრენდის ან ქართველი დიზაინერის რაიმე აქსესუარი მაინც); მინიმუმ ორი ან სამი საერთო ნაცნობის აღმოჩენა და გადაკოცნაგამოსული და კაი ტიპებისკოლექციიდან; „ფუ, რა გოიმია“–ს სეგმენტში საერთო კანდიდატებზე შეთანხმება; პოლიტიკური სიმშვიდე, სექსუალური მხნეობა და ფინანსური სილაღე. ასე რომ, როდის დაწვება გაწამებული გიზო მაგდასთან და რას აჩვენებს სიარულით დაღლილი, არავინ იცის.

და ბოლოს, ამჟამად გიზო მუსიკალურ სუპერ ტელე–პროექტ „დაჰკარი დაფდაფებს!“ ფინალისტია, სადაც სწორედ იმ სიმღერას შეასრულებს, ბავშვობაში შარვალჩახდილი რომ უმღეროდა სტუმრებს, როგორც იუბილარი: „ისევ ის ბიჭი ვარ, ხუჭუჭა, პატარა“...განსხვავება მაშტაბებშია, რადგან ამჯერად გიზო თავის ხუჭუჭა „ღირსებას“ უკვე მთელ ქვეყანას დაანახებს. ტელეეკრანებს მიჯაჭვული ჩხიკვები, მგლები, არწივები, ტურები, ჯუჯები, ბარი უაითები, წითელბეზრუკავკიანები, ნოლ დევიატის ბიჭები, ყველაზე გამოსულები და უსვეცკესები, „ფუ, რა გოიმები“, „პავაროტი ენდ ფრენდს“ ყანწის მაგივრად, სმს–ებით ენაცვალებიან კვერცხებში...

p.s. გიზოოოოო!

Friday, December 10, 2010

No Land For Young Man


იმ წელს, როცა ზიზუმ მატერაცი დამსახურებულად გააგორა მოედანზე, მეუღლესთან ერთად (შემდგომშილიკა“) ბავარიის პატარა კურორტზე აღმოვჩნდი, რომელსაც გარმიშპარტენკირხენი ქვია და მიუნხენის სამხრეთით მდებარეობს, ალპურ ზონაში. (სასწავლებლად გამაგზავნეს, მაგრამ ეს პერიოდი თაფლობის თვეს დაემთხვა ამიტომ მე მაპატიეთ და წიგნებისთვის ნამდვილად არ მეცალა).


ქალაქის სახელის (გარმიშპარტენკირხენ) გამართულად გამოთქმა რამდენიმე დღის წვალების შემდეგ მაინც მოვახერხე, მაგრამ თუ კლასიკას დავესესხები:


პასუხის მიღება გაჭირდა, რადგან ამ თემაზე საუბარს გასაკვირად სტუმართმოყვარე და ზრდილობიანი ადგილობრივები თავს ოსტატურად არიდებდნენ. აღმოჩნდა, რომ ოცდაათიან წლებში აქ ორი ქალაქი არსებობდაგარმიში და პარტენკირხენი, რომელთა შორის დაპირისპირება სუპერბავარიულობის ტიტულის მოსაპოვებლად ათწლეულები გრძელდებოდა. 1936 წელს კი ზამთრის ოლიმპიადის მასპინძელი ქალაქის გამოვლენისათვის შეტაკებებიც კი მოხდა. რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, შუღლს წერტილი ჯვარი აქაურობას და ადოლფ ჰიტლერმა დაუსვა, ეს ორი ქალაქი გააერთიანა და ოლიმპიადაც დიდებულად ჩატარდა. სწორედ ამ დაწუნებული მხატვრის გამო არ უყვართ იმ პერიოდის გახსენება, როცა მოტყუვდნენ და მათ მშვიდ ქალაქშიც მიიღეს "უკეთესი მომავლის სახელით" მოსული სიძულვილი.


Bob Fosse - Cabaret (1972)


ადგილობრივები (30 ათასამე მოსახლე) მთის ხალხის მსგავსად ამაყები არიან, თუმცა კავკასიური სიფიცხე ნამდვილად არ ახასიათებთ, ევროპულადშესაშფოთებელიცპრინციპში არაფერი აქვთ. დღემდე ამაყობენ იმით, რომ მეორე მსოფლიო ომის დროს, არც რუს და არც ამერიკელ ჯარისკაცს ფეხი არ შემოუდგამს მათ სუპერბავარიულ მიწაზე. ნებისმიერი დაგიდასტურებთ, რომ ჯინსები სწორედ მათ მოიგონეს, ინდიგოს ფერი შარვლები ჯერ კიდევ ძველ ბავარიელებს ეცვათ და აქაურმა ემიგრანტებმა ჩაიტანეს ამერიკაში. თავს იწონებენ ალპური ედელვაისით, ზამთაზაფხულ დათოვლილი მყინვარითცუგშპიცე“ (2962 მეტრი), რომელიც გერმანიაში ყველაზე მაღალი წერტილია და რა თქმა უნდა ალპური კრიმანჭულით, იგივე „იოდლით“


იშვიათად მინახავს ასეთი ბუნება, ჩამისუნთქვავს ასეთი ჰაერი (თამბაქოს მოწევაც მერიდებოდა ხოლმე), მოვლილი ტყეები და მდინარეები. დათო ტურაშვილის არ იყოს, ბალახი ქონდათ ისეთი ლამისაა შემეჭამა, მაგრამ ბავარიულ ბალახს ქართველი პირუტყვისგან ფიზიკურად და მზერით განსხვავებული გლამურული გარეგნობის გერმანელი ძროხები შეექცეოდნენ.


მიუხედავად ამ ეკოლოგიური სიამოვნებისა, გამიჩნდა დისკომფორტი და მაწუხებდა აზრი, რომ რაღაც მაინც არ იყო წესრიგში. მხოლოდ ერთი კვირის შემდეგ მივხვდი, რომ აქ ახალგაზრდები ცოტანი ცხოვრობენ. სამაგიეროდ, ყოველ ფეხის ნაბიჯზე გადაეყრები მომღიმარ, გარუჯულ, ბედნიერ გერმანელ მოხუცს ველოსიპედით, ან ძაღლით (პატრონს რომ გვანან ხოლმე), ან ტყეღრეში სასიარულო აღჭურვილობით ან კიდევ პორშეს, ბეემვესა და იაგუარის ისეთი მოდელებით, ჯეიმს ბონდსაც არ დასიზმრებია. მარტივად რომ ვთქვა, ეს ის სამოთხეა, სადაც უმდიდრესი გერმანელი პენსიონერები ცხოვრების უკანასკნელ ლამაზ წლებს ატარებენ.


რამოდენიმე ტბიდან ლიკამრიზერზიამოიჩემა და როგორცშესტოელმაგერმანისტმა იქაურ მოხუცებისგან მარტივად მოახერხა ნაცნობების წრის შექმნა. „გეორგიენისგაგონებაზე, ორი რამ ახსენდებოდათ მარტო ჩვენს სამშობლოზე: სტალინი და ის, რომ ქვეყანას ეკონომიურად უჭირს. ლიკამ მშვენივრად იცოდა, რომ მხოლოდ სოციალური თემით შეიძლებოდა შელახული ღირსების აღდგენა. ამიტომ იმას ახსენებდა, რომ მათგან განსხვავებით ქართველების უმეტესობას პრივატიზირებული საკუთარი სახლები აქვს და ქუჩებში ძვირადღირებული (მართალია წვალებით და კრედიტებით შეძენილი) ემებივით ჯიპებით გადაადგილდებიან.




ასეთ არგუმენტებს გარმიშელები ვერაფერს უპირისპირებდნენ და უკმაყოფილოდ ჩუმდებოდნენ. ხოდა, ასე იწვა და იბრძოდა საათობით გარმიშის მზეზე ჩემი თეთრი მეუღლე, დაჩირებულ გარუჯულ მოხუცებს შორის, სადაც ჩემი სემინარების დასრულებას ელოდა, ბურჟუა გერმანელი პენსიონერები კი დამსახურებულ სიკვდილს.




გარმიში სულიერი სიმშვიდისა და ნერვებმომშლელი სიჩუმის ქალაქია. წესრიგი ზოგჯერ ისეთი გამაღიზიანებელი ხდებოდა ხოლმე, რომ ხელოვნურად გიჩდებოდა სურვილი, რამეზე ნერვები მოგეშალა და ხმაური აგეტეხა. ადგილობრივი პოლიციაც დიდი ხანია უსაქმურობით იტანჯებოდა, 90 იანების მიწურულს საგზაო შემთხვევის ფაქტზე იმუშავეს, ბოლოს კი მათ არსებობას აზრი ჩვენ მივეცით. სახლში ვბრუნდებოდით

ველოსიპედით, ლიკა ამ მშვენიერი ტრანსპორტის უკანა სპეციალურ სავარძელზე იჯდა, რისთვისაც პოლიციის მანქანა დაგვედევნა და გეგონებოდა ბინლადენი დააკავეს, სერიოზული სახეებით გამოგვიწერეს სოლიდური ჯარიმა. საშინელი დარღვევა ყოფილა.



არა, ერთელ კიდევ ინერვიულეს. ავსტრიის მხრიდან გზააბნეულმა მშიერმა დათვმა დაუფრთხო სიმშვიდე, ცხვრებსა და ძროხებს ესხმოდა თავს, ნაყრდებოდა და ისევ თავის სამშობლოში ბრუნდებოდა. მეორე მსოფლიო ომის მერე ასეთი სტრესი მგონი არც განუცდიათ. მთელი გარმიში ფეხზე დადგა, 8 საათის მერე სახლებიდან არ გამოდიოდნენ, ზოგიერთი ოჯახიანად გაიხიზნა კიდეც, სანამ საქმეში დაქირავებული ფინელი მონადირეები და ბუნდესვერის მამაცი ჯარისკაცები არ ჩართეს. მიუხედავად, ცხოველთა უფლებების დამცველი ორგანიზაციების პროტესტისა, ავსტრიელი დათვი (რომელსაცბრუნოდაარქვეს) მაინც გააგორეს, რის შესახებაც ამაყად მიაწოდა ინფორმაცია სრულიად დოიჩლანდსუსაქმურმაპოლიციის უფროსმა ტელევიზიით.


ეს რამდენიმე მოკლე ამბავია, რაც ამ ულამაზესი, უცნაური კურორტის და მისი ბედნიერი, კეთილი მოსახლეობის შესახებ გამახსენდა. სულაც არაა საჭირო დაბერება და სიკვდილის პირას მისვლა, რომ იქ ჩახვიდე. ამიტომ ვუსურვებდი ყველას იქ მოხვედრას სეზონის მიუხედავად, რათა ერთხელ მაინც ჯეროვანი პატივი ვცეთ ჩვენს დაკაწრულ ნერვებსა და სტრესებით მიბრეცილ ადამიანობას.